به نام خدا
سند مطالعه خانه ریاضیات اصفهان
یکی از راههای ایجاد انگیزه در دانشآموزان به علوم ریاضی، فعالیتهایی است که جوامع مختلف در خارج کلاسهای درس، ولی در محیطهای مدرسه مانند آزمایشگاههای ریاضی، کلوپهای ریاضی، کارسوقهای ریاضی و یا خارج از مدرسه توسط انتشار نشریات، برگزاری مسابقات، اردوهای ریاضی، مدارس ریاضی، خانههای ریاضیات و غیره اجرا میکنند. در این راستا ایران سابقه طولانی در فعالیتهای انگیزشی ریاضی دارد، انتشار کتب مفید همانند تلاشهای مستمر استاد فقید پرویز شهریاری و بسیاری دیگر از بزرگان ریاضی کشور، انتشار نشریاتی همچون یکان با ایثار و تلاش استاد غلامحسین مصحفی، برگزاری مسابقات ریاضی دانشآموزی، دانشجویی و شرکت موفق ایران در المپیادهای بینالمللی ریاضی، برگزاری روزهای درهای باز در دانشگاهها و غیره و در ده سال اخیر تشکیل خانههای ریاضیات و فعالیتهای آنان در جهت توسعه دانش ریاضی، اعلام روزهای ریاضیات، دهه ریاضیات، روز آمار و ... برخی از این خدمات را تشکیل میدهند.کمیسیون بینالمللی آموزش ریاضی (ICMI)، مطالعه شانزدهم خود را به بررسی این فعالیتها در جهان اختصاص داد و مجموعه مقالات ارائه شده و مباحث مطرح شده در جلسات و سمینار تخصصی مطالعه به عنوان کتاب مطالعه شانزدهم [1] در سال 2009 توسط اشپرینگر به چاپ رسید. در ایران هم لازم بود، اثرات مثبت و حتی منفی، نقاط مثبت و احیاناً مشکلات این برنامهها تدوین گردد و حداقل این نوع فعالیتها در جهت الگوسازی با حذف مسایل و مشکلات آنها و تقویت نقاط قوت آنان در معرض عموم قرار گیرد. بر این اساس از تمام مجریان برنامهها، بهرهگیران از این برنامهها، کارشناسان، محققان و علاقهمندان به مسایل انگیزشی ریاضی، درخواست میشود مقالات خود را با تکیه بر مسایلی از قبیل:
الف- معرفی فعالیتهای انگیزشی ریاضی در داخل و خارج کلاس درس در ایران
ب- مطالعات انجام شده، نظرسنجیها، بررسیهای آماری، ارزشیابیها، نتایج مطالعات تعقیبی
(follow up studies)، نظرهای علمی مبتنی بر یافتهها و تحقیقات مستند در زمینه این فعالیتها
ج- معرفی مواردی که در کشورهای خارج انجام میشوند، ولی در کتاب مطالعه شانزدهم ICMI [1] نیامدهاند.
د- توصیهها و ارائه راهکارهای جدید مستند به یافتههای علمی و کارهای تحقیقاتی.
هـ- نتایج علمی مطالعات تطبیقی موارد اجرا شده در ایران با خارج کشور
را به آدرس a_rejali@cc.iut.ac.ir و یا a.rejali@yahoo.com ارسال نمایند.
امید میرود با دریافت مقالات علمی تا تاریخ 31 فروردین 1392 و داوری آنها، مجموعه مقالات در سایت خانه ریاضیات اصفهان (http://www.mathhouse.org) انتشار یابد و پس از آن با برگزاری یک سمینار تخصصی، کمیسیونهایی به بررسی موضوعات مختلف مطرح شده و مورد نیاز بپردازند و در نهایت نتیجه علمی این مطالعه به صورت مدرکی مستند در اختیار همگان قرار گیرد، تا با بهرهگیری از آن، راهکارهای جدیدی برای آینده توسعه علوم ریاضیات در ایران و نیز رفع مشکلات فعالیتهای جاری معرفی شوند.
برخی از سئوالاتی که امید میرود این مطالعه جوابگوی آنها باشد، عبارتند از:
- چه نوع فعالیتهایی در ایران در رابطه با ایجاد انگیزه در یادگیری ریاضیات برای دانشآموزان در جریان بوده است؟
2- چه نوع فعالیتهایی در ایران در رابطه با ایجاد انگیزه در یادگیری ریاضیات میتواند برای دانشآموزان مؤثر باشد؟
3- هر یک از این فعالیتها چه تأثیرات مثبت در تشویق و ترغیب دانشآموزان به علوم ریاضی داشتهاند؟
4- چه پیشنهادهایی در راستای این اهداف قابل طرح هستند؟
5- هریک از این فعالیتهای انجام شده چه تأثیراتی بر سیستم آموزش ریاضی مدرسهای داشتهاند؟
6- چه تغییراتی در سیستم آموزش مدرسهای میتواند باعث تقویت فعالیتهای مفید جانبی در آموزش ریاضی باشد؟
7- تأثیر معلمان بزرگی همچون عسجدی، بیرشک، قربانی، آرام و یا اساتید به نامی همچون پروفسور هشترودی، پروفسور فاطمی، دکتر مصاحب، دکتر خواجه نوری و ... در توسعه علوم ریاضی ایران چه بوده است و چه گونه میتوان افراد مشابهی را برای آینده تربیت کرد؟
8- تأثیر برگزاری کنفرانسهای ریاضی، کنفرانسهای آمار، سمینارها و کارگاههای تخصصی و کنفرانسهای آموزش ریاضی در توسعه علوم ریاضی در ایران چه بوده است و این همایشها و سایر برنامهها چه مشکلات علمی داشتهاند؟ چگونه میتوان این مشکلات را حل و این فعالیتها را جهتدار برای توسعه علوم ریاضی در کشور گسترش داد؟
9- نقش انجمنهای علمی همانند انجمن ریاضی ایران، انجمن آمار ایران، شورای خانههای ریاضیات ایران، انجمنهای علمی آموزشی معلمان ریاضی ایران، اتحادیه انجمنهای علمی آموزشی معلمان ریاضی ایران، انجمنهای علمی دانشجویی در توسعه علوم ریاضی (به طور مستند) چه بوده است؟ مشکلات علمی این انجمنها چیست و چگونه میتوان این مشکلات را حل کرد؟
10- نقش مطالعاتی همانند بررسی افت ریاضی، سال جهانی ریاضیات، بررسی مسایل و مشکلات آزمونهای ورودی دانشگاهها و مطالعات مشابه در توسعه علوم ریاضی در ایران را چگونه به طور مستند میتوان ارزیابی نمود؟ در صورت عدم موفقیت، چه مسیرهای غلطی در این مطالعات (از نظر علمی) طی شده اند؟
11- افزایش بیرویه دانشجو در مقاطع مختلف تحصیلی و مسایلی از این دست، چه ضرباتی بر ترویج علوم ریاضی داشتهاند و چگونه میتوان (به صورت علمی) با این مسایل روبرو شد؟
12- مشکلات و تالی فاسدهای احتمالی هر یک از این فعالیتها کدامند؟
13- روندهای تصحیح برای هر یک از این فعالیتها چگونه میتوانند باشند؟
14- چه راهکارهای جدیدی برای ایجاد انگیزه در دانشآموزان و معلمان برای علوم ریاضیات وجود دارند؟
15- جای چه کتابها و نشریاتی برای توسعه آموزش ریاضی کشور خالی است؟ و چه کتابهایی مضر هستند؟
16- نقاط قوت و احیاناً منفی هر یک از این فعالیتها چیست؟
17- موانع توسعه علوم ریاضیات در کشور کدامند؟
18- چه راهکارهایی برای رفع این موانع قابل پیشنهاد هستند؟
19- برای توسعه و ترویج علوم ریاضیات در کشور چه کارهایی باید انجام شود؟
20- مواردی که در کلاس درس باید مورد توجه قرار گیرند که به تشویق دانشآموزان کمک کنند، چیست؟
21- در آموزشهای قبل و ضمن خدمت معلمان ریاضی چه نکاتی باید مورد توجه قرار گیرند؟
22- در هر یک از دورههای (پیشدبستانی، دبستان، راهنمایی، دبیرستان، دانشگاه و تربیت معلم) چه مسایلی باید حل گردند و یا چه برنامههایی قابل ارائه هستند که به ترویج علوم ریاضیات کمک میکنند؟
کمیته برنامهریزی این مطالعه شامل آقایان عمران بهروز، محمدحسن حسینی، دکتر علی رجالی، دکتر مجید میرزاوزیری و دکتر امید نقشینه ارجمند مطمئن هستند که تمام معلمان ریاضی، اساتید علوم ریاضی، محققان علوم تربیتی، آمارشناسان و آموزگاران با ارسال مقالات خود تا تاریخ 31 فروردین 1392 این مطالعه را ارتقاء خواهند بخشید.
Barbeau, Edward J.; Taylor, Peter J. (Eds.). Challenging mathematics in and beyond the classroom, New ICMI Study Series, Vol. 12, Springer (2009)f